سوالات فصل چهارم علوم اجتماعی پیش دانشگاهی- جهان اسلام

بسمه تعالی 

درس دوازدهم

بیدارگران اسلامی، منور الفکران و روشنفکران غرب­زده  

۱- نخستین رویارویی­های غرب متجدد با جهان اسلام چه هنگامی رخ داد؟ 100 

۲-دلیل تعامل و همکاری اندیشمندان و عالمان دینی با قدرت­های سیاسی جهان اسلام چه بود؟ ۱۰۰

3- جهان اسلام در نخستین رویارویی با غرب متجدد در چه شرایطی قرار داشت؟ چهار مورد. 100- 101

4- نخستین بیدارگران اسلامی چه کسانی بودند؟ توضیح دهید با ذکر چهار نمونه. 101

5- مهم ترین ویژگی­های نخستین بیدارگران اسلامی را بنویسید. 101- 102

6- نخستین بیدارگران اسلامی چه مقدار با فرهنگ غرب آشنایی داشتند؟ توضیح دهید. 102

7- در جوامع اسلامی چه گروهی خود را منورالفکر می­خواندند؟ و اینان چه تعریفی از بیداری داشتند؟ 103

8- ویژگی­های منورالفکران غربزده را بنویسید؟ 103

9- ناسیونالیسم در ایران و در دیگر کشورها به چه واژه­هایی ترجمه شد؟ 103

10- اندیشه­ی سیاسی ناسیونالیستی در حرکت استعماری خود چگونه عمل می­کرد؟ 103

11- مستشرقان و تاریخ­نگاران غربی چه کمکی به حرکت استعماری اندیشه­ی سیاسی ناسیونالیستی کردند؟ 104- 103

12- منورالفکران غرب­زده چگونه توانستند در جوامع اسلامی خود، حکومت­های سکولار تشکیل شد؟ 104

13- قدرت حاکمان سکولار در کشورهای اسلامی در کجا ریشه داشت؟ و آنان با اتّکا به این ریشه دست به چه اقداماتی زدند؟ 104

14- سه نمونه از حکومت­های سکولار را در جوامع اسلامی نام ببرید.104

15- ویژگی­های نخستین بیدارگران اسلامی را با منورالفکران غرب­زده، مقایسه کنید؟ 101- 103

16- رهاورد حکومت­ منورالفکران غرب زده در کشورهای اسلامی چیست؟ توضیح دهید. 105

17- نسل دوم غربزدگان در کشورهای اسلامی با چه عنوانی، چگونه و در چه زمانی به وجود آمدند؟ 105

18- اعتراض روشنفکران چپ در کشورهای اسلامی به نسل اول منورالفکران غربزده، از چه نوع اعتراضاتی است؟ 105

19- روشنفکران چپ کشورهای اسلامی، حرکت­های خود را در چارچوب کدام اندیشه­ها سازمان می­دادند؟ توضیح دهید.105- 106

20- حرکت­های اعتراض آمیز روشنفکران چپ کشورهای مسلمان، اغلب مورد حمایت کدام بلوک قرار می­گرفت؟ و بخشی از اینان چگونه توانستند به قدرت برسند؟ 106

21- تقسیم بندی کشورهای مسلمان طی قرن بیستم چگونه بود؟ 106

22- بنیانگذاران کشورهای غیرمتعهد را نام ببرید؟ 106

23- با فروپاشی بلوک شرق، جریان روشنفکری چپ در کشورهای اسلامی چه سرنوشتی یافت؟ 106

24- وجوه اشتراک و افتراق منورالفکران و روشنفکران غرب­زده را بنویسید. 103-106 

درس سیزدهم- انقلاب اسلامی ایران

1- تعامل نخستین بیدارگران اسلامی و عالمان شیعی با دولت قاجار چگونه بود؟ 108

2- منظور از «مقاومت منفی» نخستین بیدارگران اسلامی در برابر حکومت قاجار، چیست؟  108

3- چه هنگامی برای نخستین بار، مقاومت منفی نخستین بیدارگران اسلامی در برابر حکومت قاجار به سوی فعالیت رقابت آمیز تغییرکرد؟ 108

4- منظور از «فعالیت رقابت­آمیز» در دوران مقابله عالمان دینی با حکومت قاجار چه بود؟ تفاوت آن با روش «مقاومت منفی» چیست؟ 108

5- حرکت رقابت­آمیز عالمان دینی در مقابله با حکومت قاجار، چگونه بود؟ نام ببرید. 109

6- انواع فعالیت رقابت­آمیز اصلاحی  عالمان دینی در مقابله با حکومت قاجار را توضیح دهید با ذکر مثال برای هر کدام. 109

7- تجربه موفق جنبش تنباکو چه تأثیر در روش مبارزه عالمان دینی با حکومت قاجار، داشت؟ 109

8- اهداف جنبش عدالتخانه چه بود؟ 109

9- آیا حاکمیت برخاسته از جنبش عدالتخانه، از دیدگاه فقه تشیع، حاکمیتی مطلوب و آرمانی بود؟ توضیح دهید. 109

10- چرا جنبش عدالتخانه را می­توان یک «انقلاب اجتماعی» به شمار آورد؟ 109

11- چه کسانی نام «مشروطه» را برای جنبش عدالتخانه برگزیدند؟ مراد اینان از مشروطه با مراد عالمان مسلمان از مشروطه چه تفاوتی داشت؟ 110

12- رقابت بین بیدارگران اسلامی و منورالفکران غرب­زده، در جریان انقلاب مشروطه، چگونه پایان پذیرفت؟ 110

13- شکست رهبران دینی انقلاب مشروطه چه تغییری در روش مبارزاتی آنان به وجود آورد؟ 111

14- انقلاب اسلامی ایران در چه شرایطی به وجود آمد؟ 111

15- در جریان انقلاب اسلامی، امام خمینی به عنوان یک مرجع دینی چه تغییری در عملکرد مبارزاتی مردم به وجود آورد؟ توضیح دهید. 111

16- حاکمیت آرمانی، در اندیشه­ی اجتماعی و سیاسی شیعی، چیست؟ توضیح دهید. 111- 112

 17- مشکل عدالتخانه چه بود؟ 112

18- نظام مشروطه در اندیشه اجتماعی و سیاسی تشیع چه جایگاهی داشت؟ 112

19- انقلاب اسلامی ایران، بازگشت مردم به کدام حرکت ناتمام بود و این بازگشت با چه هزینه­ی تاریخی انجام می­شد؟ 112

20- تفاوت انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را توضیح دهید.

21- جنبش­های آزادی­بخش در کدام قرن و در چه کشورهایی شکل گرفت؟ بسیاری از این جنبش­ها به چه انقلابی ختم شد؟ 112

22- ویژگی مشترک جنبش­های آزادی­بخش با انقلاب اسلامی چه بود؟ توضیح دهید. 112- 113

23- وجه افتراق یا تفاوت­های انقلاب اسلامی ایران با انقلاب­های آزادی­بخش قرن بیستم، کدامند؟ 113-114

24- انقلاب اسلامی ایران با انقلاب­های آزادی­بخش از حیث اتکا به بلوک شرق یا غرب، چه تفاوتی دارد؟ 113

25- انقلاب اسلامی ایران با انقلاب­های آزادی­بخش از حیث میزان فراگیر بودن اقشار و گروه­های جامعه، چه تفاوتی دارد؟ 113

26- انقلاب اسلامی ایران با انقلاب­های آزادی­بخش از حیث بنیان­های نظری و مکتبی، چه تفاوتی دارد؟ 113- 114

27- چرا انقلاب­های آزادی­بخش پس از پیروزی، نتوانستند جایگاه خود را از حاشیه­ی قطب­های سیاسی و اقتصادی جهان خارج کنند؟ 114

درس چهاردهم- بیداری اسلامی

1- در جهان دو قطبی قرن بیستم هویت اجتماعی افراد، جنبش­ها، انقلاب­ها و کشورها بر چه اساسی شناسایی و اهمیت آن­ها مشخص می­شد؟ 116

2- در جهان دو قطبی قرن بیستم، انقلاب اسلامی ایران از چه جهتی اهمیت می­یافت و از چه جهتی از اهمیت آن کاسته می­شد؟ توضیح دهید. 117

3- چرا از نظر دولت­مردان آمریکایی انقلاب اسلامی ایران توان مقاومت و تداوم نداشت؟ 117

4- چرا دولت­مردان غربی در ابتدا از عمق حادثه­ای - انقلاب اسلامی ایران- که اتفاق می­فتادغافل بودند؟ 117

5- کدام حقیقت در نخستین روزهای انقلاب اسلامی ایران مورد توجه برخی از دانشمندان علوم اجتماعی قرار گرفت؟ 117

6- چرا انقلاب اسلامی ایران را می­توان نخستین انقلابی دانست که پس از انقلاب فرانسه در سطح جهان رخ داده است؟ 117- 118

7- انقلاب فرانسه بر مبنای کدام آرمان­ها و ارزش­ها شکل گرفت و چه اثری در قاره­ی اروپا به جای گذاشت؟ 118

8- چرا انقلاب اکتبر1917 روسیه را نمی­توان یک انقلاب جدید پس از انقلاب فرانسه دانست؟ یا (انقلاب اکتبر1917 روسیه با دیگر انقلاب­های اروپایی چه تفاوت و چه شباهتی داشت؟) 118

9- چرا انقلاب­های آزادی­بخش قرن بیستم را نمی­توان یک انقلاب جدید پس از انقلاب فرانسه، به شمار آورد؟ 118

10- مهم­ترین تفاوت انقلاب فرانسه با انقلاب اسلامی ایران چیست؟ 119

11- دولت­مردان و روشنفکران جهان اسلام، قبل از انقلاب اسلامی ایران، اغلب با الگو قرار دادن کدام کشورها و با چه رویکردهایی به مسایل و مشکلات جهان اسلام می­نگریستند؟ 119

12- قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، برخورد جوامع اسلامی و گروه­های مبارز فلسطینی با مسئله فلسطین چگونه بود؟ 120

13- وقوع انقلاب اسلامی ایران در رابطه با مسئله اسرائیل چه اهمیتی داشت؟ یا چه تأثیری در شیوه­ی مبارزه با اسرائیل داشت؟121

14- به نمونه­هایی از جنبش­های اسلامی در جهان اسلام که تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران ایجاد شد، اشاره کنید. 121

15- مهم­ترین پیامد انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام، چیست؟ 122

16- به چه دلیلی دولت­های غربی، قیام­ها و انقلاب­های گسترده مردم کشورهای عربی(1389) را «بهار عربی» نامیدند؟ چه واقعه­ای نادرستی نظر آنان را نشان ­داد؟ 122

17- بیداری اسلامی حاصل چیست و چه تفاوتی با حرکت اجتماعی نخستین بیدارگران اسلامی دارد؟ 122

18- اگر بیداری اسلامی در سطح جوامع اسلامی تحقق پیدا کند، جهان اسلام به سوی چه نظامی حرکت خواهد کرد؟ 122- 123

19- انقلاب اسلامی ایران بر اساس آموزه­های اسلامی­، چه رسالت و مسئولیتی برای خود قائل بود؟ 124

20- امام خمینی در نامه خود به گورباچف- آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی- به چه نکاتی اشاره کرد؟ 124

21- حضور و تأثیرات جهانی انقلاب اسلامی ایران را در فراتر از مرزهای جهان اسلام، توضیح دهید؟ 125

22- دنیای دوقطبی قرن بیستم چگونه فرو ریخت؟ 125

23- به نمونه­هایی از مقابله جهان غرب با انقلاب اسلامی ایران، اشاره کنید. 125

24- نظریه­ی «پایان تاریخ» فوکویاما به چه موضوعی اشاره دارد و انقلاب اسلامی ایران چگونه برآن خط بطلان کشید؟ 126

25- نظریه­ی «جنگ تمدن­ها» در اعتراف به چه واقعیتی مطرح شد و چه ادعاهایی دارد؟ 126- 127

26- دنیای غرب برای مقابله با حرکت مستقلی که در جهان اسلام شکل گرفته است، چه فعالیت­هایی انجام می­دهد؟ 127

پایان فصل چهارم